dinsdag 30 juni 2009

Je plek innemen

Gisteravond ben ik naar de eind musical van mijn 12 jarig nichtje geweest.
Sinds jaar en dag de traditionele afsluiting van de basisschool en markering van de overgang van kind naar puber.
De tot stand koming van een musical gaat tegenwoordig wel heel anders dan vroeger.
Onderwijzers noch kinderen noch ouders nemen meer genoegen een uitvoering zoals het generaties lang gegaan is: meester of juf draagt een musical aan, verdeelt de rollen waarbij de meest welbespraakte en expressieve leerlingen uiteraard de hoofdrol kregen en er een aantal kinderen genoegen mochten nemen met een rol als ‘burger’, ‘voorbijganger’ of de bekende ‘boom’.
In de huidige tijd waar ieder kind volop bedreven is in het aanmaken van avatars, habbo’s en andere digitale alter ego’s en ze op ieder moment van de dag hun eigen virtuele wereld kunnen creëren snapt ieder kind dat zo’n rol in een toneelstuk of musical vooral een handige basis avatar is waar je vervolgens zelf aan knutselt en kneedt totdat ie precies volgens jouw wensen is. De wereld is maakbaar dus zo’n voorstelling toch zeker ook?
Zo heb ik al verschillende artikelen gezien waarin door leerkrachten wordt benadrukt dat de leerlingen helemaal zelf de musical gemaakt hebben. Is dat vooruitgang?
Ja en nee. Ja, want het spreekt de creativiteit en het flexibel denken aan van kinderen, stimuleert de zelfverantwoordelijkheid en samenwerking en daarmee de groepsbinding. Het laat kinderen nadenken over wie ze zijn en welke plek ze in willen nemen in de wereld.
Nee, in een sfeer die juist bestaande structuren en uitgangspunten benadrukt.
Ik denk dat de invloed van de leerkracht toch alles bepalend is voor het proces van de totstandkoming van ene voorstelling. En dat begint al lang voor die voorstelling en heeft mijns inziens alles te maken met de mate waarin zo’n leerkracht zelf in staat is kinderen aan te spreken op hun kracht, hen zelf ook echt medeverantwoordelijk te maken en zijn of haar eigen idee over het eindresultaat enigszins los te laten en de ruimte te geven aan dat wat de kinderen zelf creëren.

Dan wordt zo’n afsluiting van de basisschool voor kinderen een markeringsmoment: waar staan ze nu; welke plek nemen ze in?
Dat is voor ieder kind anders, ieder heeft daar verschillende kwaliteiten en wensen in en dat is ook goed. Een goede leerkracht ondersteunt dat en geeft daar alle ruimte aan zodat kinderen voelen dat zij erkend worden in wij zij zijn en de ervaring opdoen dat de diversiteit die hiervan het resultaat is hun wereld rijker maakt. Dat zij zich kunnen en mogen presenteren precies zoals ze zijn.

In de musical gisteren zag ik stuk voor stuk kinderen die zelfbewust hun plek innamen en vrijuit lieten zien wie zij zijn. Ieder kind kreeg en nam daar de ruimte voor die hem of haar eigen was en dat was heel mooi om te zien.
Voor de een was dat achter de schermen, voor de ander voluit in de spotlights, sommigen plots overvallen door zenuwen, anderen boven zich uitstijgend in een gepassioneerd gezongen lied.
Op een leeftijd dat ‘de groep’ juist zo belangrijk is en het oordeel van leeftijdsgenoten genadeloos kan zijn. Toch zag ik kinderen die even helemaal en met zichtbaar plezier alle ruimte pakten om een kant van zichzelf te laten zien waar zij zich prettig bij voelen. Uiteraard waren daar ook zenuwen bij maar daar liet eigenlijk niemand zich door belemmeren.
Hulde aan meester Theo die zorgde dat deze ruimte er was.
Het deed mij stilstaan bij de vraag hoe dat voor veel volwassenen is wanneer alle aandacht op jou gericht is. In hoeverre voel je dan nog contact met wie jij bent en wat jij wilt? Hoeveel stemmetjes hoor jij die je manen om toch maar beter een beetje zus een beetje zo te doen, je in te houden, aan te passen aan andermans wensen…
Hoeveel ruimte neem jij in in jouw leven? En: wiens plek neem jij eigenlijk in; van jou of van de verwachtingen van anderen?

Overigens een mooi project dat deze school met groep 8 deed was Mijn Groep: een project waarin de kinderen nadachten over hun toekomstdroom. Ze worden door een professionele fotograaf vereeuwigd in een boek in hun toekomstige beroep, inclusief rekwisieten.
Kijk op http://www.mijngroep.nl/, er is ook een blog van VMBO in over ditzelfde project: http://dromenjongeren.blogspot.com/

Mij lijkt het dat dromen niet alleen voorbehouden is aan kinderen… Leuke tip om met je afdeling of team te doen?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten