Ja, je kan wel op je kop gaan staan! Quantummechanica en berenklauwen

‘Zo is het nu eenmaal’, ‘Dat zijn gewoon de feiten’, ‘De dingen zijn zoals ze zijn en iets anders kun je er niet van maken’.

Ben jij het daarmee eens? Dan ben je vast geen autonome denker…

Waar of niet waar? Het hangt er maar van af hoe je kijkt. En, trouwens ook: WIE er kijkt. In de quantummechanica zijn ze er al lang achter: degene die waarneemt beïnvloed hetgeen wordt waargenomen waardoor de uitkomst van hetgeen wordt waargenomen kan variëren. Eeuwen lang dachten natuurkundigen dat er zoiets als absolute wetten ten grondslag aan ons bestaan liggen. Sinds midden vorige eeuw weten we dat dat helemaal niet zo is. Licht bestaat uit deeltjes en uit golfjes, het hangt er maar van af hoe je kijkt. Een grappige uitleg in mensentaal vanquantummechanica en verschillende manieren van waarnemen vind je hier.

Niets is absoluut, zelfs dat niet…

Ik vind dat een boeiend gegeven. Het betekent namelijk dat alles veranderlijk is. Niets staat vast. Kun je je voorstellen wat een ongekende mogelijkheden dat geeft!

Goed, maar wat hebben we dan aan al dat deeltjes en golfjes gedoe in het dagelijks leven? Ik denk dat het je helpt relativeren. Als je beseft dat datgene waar jij van overtuigd bent, geen absolute waarheid is maar slechts een van de vele mogelijkheden creëer je ruimte en beweging.

Het vraagt wel durf, om je zekerheden ter discussie te stellen en los te laten. Hoe vaster we ergens van overtuigd zijn hoe angstiger we eigenlijk zijn, hoe meer we ons vastklampen aan onze zekerheden. Terwijl het dan juist goed zou zijn om het eens over een heel andere boeg te gooien.

Herhaling van zetten

Goed, goed, beweging, relativering: en wat levert me dat op?

Om aan te sluiten bij mijn vorige blog denk ik dat relativering helpt om in gesprek te blijven, nieuwe (wellicht effectievere, beter toepasbare) inzichten te ontdekken.
Ik stoor me aan de herhaling van steeds dezelfde standpunten- battles in praatprogramma’s. Ik zie in de interactie tussen de mensen niets gebeuren behalve het steeds herhalen van standpunten en deze naast elkaar zetten. Tussen de mensen gebeurt niets, er wordt niet naar elkaar geluisterd, er wordt niet gevraagd aar de achtergronden bij een mening. Ieder staat op zijn eigen standpunt en blijft staan. Oplossingen worden daardoor ook gezocht in de richting waar altijd al gezocht is, waardoor er niets wezenlijks verandert. Niemand die er uitstapt en zegt: Hee, waar zijn we eigenlijk mee bezig?

Ceci n’est pas un berenklauw

De foto’s op deze pagina illustreren direct in beeld wat ik wil zeggen. Alle foto’s zijn van één en dezelfde berenklauw, op een mooie warme avond deze zomer gefotografeerd in het Zegerpark. Iedere foto totaal anders, toch allemaal onderdeel van hetzelfde geheel. Een spelletje dat ik vaker doe samen met mijn kinderen: ieder maakt een foto van hetzelfde maar vanuit een heel ander perspectief. Een leuke speelse oefening om de werkelijkheid ook eens van een ander standpunt te zien.
Ik zie mooie wit omkrullende bloemen die zich oprichten naar het licht, jij ziet een uitwaaierend lijnenspel, of grote zich als handen oprichtende bladeren.

Allemaal kijken we naar een berenklauw.

Ik zou tegen mijn zoon kunnen zeggen: ‘ Nee hoor een berenklauw heeft geen lijnen de vormen zijn gebogen, glad. Mijn dochter kan daar weer aan toevoegen: ‘ Welnee een berenklauw is recht en harig’ .

Allemaal kijken we naar een berenklauw.

Wat wordt onze waarneming zoveel rijker wanneer we onze ervaring delen met elkaar! En het gaan hebben over: ‘ Oh, jij stond hoog en keek van bovenaf, daardoor zie je die kleine bloempjes’. En dan kan de ander zeggen: ‘ En jij keek van onder af naar boven, ja inderdaad, dan zie je lijnen’. En weten we dat een berenklauw dus zowel gebogen gladde bloemen als rechte harige lijnen heeft.

Als je zo naar een probleem leert kijken kun je met elkaar meer zien dan ieder alleen en dus zal de oplossing ook grote zijn dan ieder voor zich kan bedenken.

Autonoom denken en accepterend communiceren

Misschien verzeil je weleens in een eindeloze dicsussie en argumenten uitwisseling. Probeer dan eens (een van) de volgende tips uit en kijk wat er gebeurt:

·       

•  Stap eens af van je vaste standpunten
• Stel jezelf kritische vragen bij je overtuigingen
• Stel je eens voor dat het tegenovergestelde het geval zou zijn
• Vraag eens aan de ander wat maakt dat hij/zij denkt dat het zo is
• Vraag naar wat het betekent voor de ander om te denken wat hij/zij denkt
• Luister, wees stil en laat wat je hoort eens 25 seconden op je inwerken

En laat nog eens weten wat je ervaringen zijn!